Kiedyś nazywano je ODK-ami, czyli Osiedlowymi Domami Kultury, dziś mówimy po prostu Domy Kultury dodając niekiedy „ratajskie” lub „spółdzielcze” dla podkreślenia ich lokalizacji. Ratajska kultura ma się dobrze, a liczy prawie 50 lat. Zerkając na karty historii trzeba przyznać, iż „działo się i nadal dzieje”. Oficjalne otwarcie pierwszego ODK-u odbyło się 29 listopada 1971 roku na os. Piastowskim 104 i nadano mu nazwę „Na Skarpie”. Można powiedzieć, że tam się wszystko zaczęło, ale tak naprawdę działalność w postaci klubów i świetlic, najpierw na Jeżycach (początki Spółdzielni Mieszkaniowej „Osiedle Młodych”), a następnie na Ratajach rozpoczęto już w 1969 r. A dziś z oferty spółdzielczych placówek kulturalno-oświatowych korzysta już trzecie pokolenie mieszkańców.
Z pomysłem podsumowania 50 lat działalności kulturalnej Spółdzielni wyszedł Jacek Handke – Kierownik DK „Na Pięterku”. Brzmi to może dość zaskakująco, ale faktycznie to już 50 lat funkcjonowania Domów Kultury na osiedlach SM ,,Osiedle Młodych” w Poznaniu.
Z tej okazji w Domu Kultury „Jubilat” na os. Tysiąclecia odbył się recital aktora Teatru Nowego w Poznaniu – Andrzeja Lajborka, zatytułowany ,,Powitania, Pożegnania…” . Jak zwykle nie zawiodła swą obecnością ratajska publiczność. Jest nam również niezwykle miło, że zaproszenie na uroczystość przyjęły osoby, które przez lata tworzyły kulturę w Spółdzielni. Kreowały ją swoją pracą, wiedzą, codziennym wysiłkiem, wspaniałymi, czasami wręcz szalonymi pomysłami. Dziś już na zasłużonych emeryturach pozostają w pamięci nie tylko współpracowników, ale także byłych czy obecnych uczestników zajęć i wydarzeń, które kiedyś organizowali. Niektórych niestety już z nami nie ma, nie wszystkim udało się z różnych względów przybyć, ale pamiętamy o nich również. – zaznaczyła podczas spotkania obecna Kierownik Działu Kultury SM ,,Osiedle Młodych” – Iwona Ossowska.
W koncercie uczestniczyli również przedstawiciele Zarządu oraz Rady Nadzorczej SM „Osiedle Młodych” w Poznaniu, członkowie rad osiedli, przedstawiciele klubów, sekcji i grup artystycznych z ratajskich domów kultury, osoby od wielu lat związane z ratajskimi Domami Kultury. Podczas spotkania goście mieli okazję obejrzeć wystawę archiwalnych zdjęć wykonanych w trakcie wielu różnych wydarzeń w minionych dziesięcioleciach. Na co dzień wszystkie zdjęcia z wystawy można obejrzeć w siedzibie Zarządu SM „Osiedle Młodych” na os. Piastowskim 16.
Na progu 51. sezonu kulturalnego zdajemy sobie sprawę, ile pracy, zaangażowania i poświęceń wymagało te ponad 18 000 dni. Dziś nasza działalność to dobrze naoliwiona maszyna, która opiera się na siedmiu domach kultury, szesnastu świetlicach i klubach, kilku pracowniach plastycznych, Domu Harcerza „Skaut”, trzech harcówkach, stanicy „Gościraj”, stadionie sportowym „Olimp”, strzelnicy pneumatycznej, korcie tenisowym, boisku do piłki plażowej, w których od wielu lat staramy się stworzać jak najlepsze warunki do zdrowego, kulturalnego i aktywnego spędzenia wolnego czasu dla całych rodzin. Nasze działania kierowane są przede wszystkim do mieszkańców osiedli – dzieci, młodzieży, osób dorosłych, w tym seniorów i osób niepełnosprawnych. – tak w imieniu wszystkich pracowników podsumowała działalność Małgorzata Gładysiak – Kierownik DK „Orle Gniazdo”.
Można więc powiedzieć, że działalność kulturalno-oświatowa oraz rekreacyjno-sportowa jest wizytówką Spółdzielni, czego dowodem są nagrody i wyróżnienia wielokrotnie jej przyznawane. Nie udałoby się zrealizować tego sukcesu, gdyby nie ludzie – nie tylko pracownicy etatowi, budujący na co dzień zespół, ale i instruktorzy, trenerzy, osoby prowadzące od wielu lat zajęcia w poszczególnych domach kultury, pomagający budować dobrą jakościowo i bogatą ofertę.
Jak wygląda obecnie działalność kulturalna na Ratajach? Dziś placówki kulturalne proponują szereg przedsięwzięć lokalnej społeczności. Fenomen ratajskiej kultury osiedlowej polega na kilku głównych cechach – liczbie, dostępności oraz różnorodności. Ogólnodostępność, bliskość miejsca zamieszkania oraz wszechstronność kulturalnych propozycji pozwala usytuować Ratajski Fyrtel Kultury jako jedno z ważniejszych i cenionych ogniw na mapie kulturalnej Poznania.
Na bazę kulturalną SM „Osiedle Młodych” w Poznaniu składa się obecnie 7 Domów Kultury – Na Skarpie, Jagiellonka, Jędruś, Orle Gniazdo, Jubilat, Polan Sto i Na Pięterku; kilkanaście świetlic i klubów – m. in. Cybinka, Olimp, Skrzat, Azyl; Ratajski Dom Harcerza „Skaut”; Stanica Harcerska „Gościraj”; Spółdzielczy Stadion Sportowy „Olimp”; strzelnica pneumatyczna oraz boiska wielofunkcyjne.
Do kogo skierowana jest ogólnie pojęta działalność kulturalna spółdzielczych placówek? Domy kultury wychodzą naprzeciw każdej grupie wiekowej – dzieciom, młodzieży, dorosłym i Seniorom proponując szereg różnorodnych sekcji oraz kół i zespołów zainteresowań, m. in. – amatorski ruch artystyczny (taniec, śpiew, muzyka, plastyka, teatr), zajęcia sportowo-rekreacyjne (aerobik, joga, zumba, tai-chi, nordic walking, tenis stołowy, ćwiczenia rehabilitacyjne itp.), a także Kluby Malucha i Kluby Seniora. Swoje miejsce w ratajskiej kulturze znajdą również entuzjaści turystki pieszej i autokarowej oraz gier logicznych. Warto podkreślić w tym miejscu, że sekcje taneczne („Kolejorz Girls”, „Młodzieżowa Akademia Tańca”) oraz zespoły artystyczne (Zespół „M.A.J.A.”) i sportowe (Klub Szachowy „Na Pięterku”) reprezentują Spółdzielnię, a także Poznań, Wielkopolskę i Polskę na konkursach, przeglądach, festiwalach i zawodach w kraju i za granicą osiągając bardzo wysokie wyniki i tytuły mistrzowskie.
Jednak w jaki sposób zainteresować ofertą zajęć kulturalnych w dobie nowoczesnych technologii, ciągłego rozwoju mediów społecznościowych i smartfonów, które oferują codziennie niezliczoną dawkę rozrywki? Jak dotrzeć do Pokolenia Z, które od urodzenia styka się z komputerami, żyje z permanentnym dostępem do Internetu, a Facebook i Instagram w jego mniemaniu istniały od zawsze? To wyzwania przed którymi stoją obecnie instytucje kultury. Jednak patrząc na liczbę uczestników zajęć, kół i zespołów, opisany powyżej problem wydaje się nie mieć w tym przypadku miejsca. Dzięki rzetelności i staranności instruktorów kulturalno-oświatowych, tworzących wykwalifikowaną kadrę możemy spokojnym, (choć czujnym i uważnym) okiem spoglądać na przyszłość Domów Kultury SM „Osiedle Młodych” w Poznaniu.
Oprócz stałej oferty zajęć Domy Kultury w ramach prowadzonej działalności organizują wiele wydarzeń otwartych i biletowanych. Przez cały rok, z wyłączeniem wakacji letnich i zimowych, odbywają się: koncerty, recitale, wernisaże, spektakle dla dzieci i dorosłych; nie brakuje także imprez przygotowywanych z okazji: Dnia Babci i Dziadka, Międzynarodowego Dnia Teatru, Dnia Kobiet, Dnia Matki, Dnia Dziecka, Narodowego Święta Niepodległości, Dnia Seniora, Mikołajek, Walentynek, czy Andrzejek. Spotkania literackie i autorskie; przeglądy wokalne; konkursy: plastyczne, muzyczne, recytatorskie i kabaretowe oraz warsztaty: plastyczne, taneczne i psychologiczne to kolejne inicjatywy mające na celu aktywizację lokalnej społeczności. Do innych należą rozgrywki sportowe – turnieje piłki nożnej: Piłkarska Liga Rataj, Przedszkolaków, Orlik Cup; Olimpiada Sportowa Przedszkolaków „Przedszkolada”, a także Olimpiada Sportowa Osób Niepełnosprawnych „Sportowi Przyjaciele”; taneczne – Turniej Tańca Ulicznego „Groove Contest”; tenisa stołowego, szachowe, strzeleckie oraz szaradziarskie. Ratajskie Domy Kultury nie zapominają także o miłośnikach wycieczek turystycznych i krajoznawczych, zapraszając mieszkańców do uczestnictwa w rajdach „Semos” i „Rajmos”. Jednak to cykliczne imprezy organizowane w ratajskich Domach Kultury, jak i plenerowe przyciągają największą grupę odbiorców. Na szczególną uwagę zasługują: Koncert Noworoczny, Amatorski Konkurs Gwary Poznańskiej Godejcie po naszymu, Festiwal Piosenki z Myszką, SeniorStarcie przy Warcie, Gala Piosenki Biesiadnej, Międzynarodowy Dzień Teatru, O! Piknik, Imprezowanie na POLANie, Rodzinnie na Orła Białego, Dni Rataj, Poznajmy się oraz Biesiadowanie na Polanie -Pyra. Jednym z najważniejszych wydarzeń, w które od szeregu lat angażuje się Spółdzielnia jest Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy. Dzięki zaangażowaniu blisko 100 wolontariuszy w ratajskim Sztabie udaje się zebrać pokaźne sumy pieniędzy na rzecz Fundacji Jurka Owsiaka, a organizowany Koncert Finałowy cieszy się dużym zainteresowaniem ratajskiej publiczności.
Dla najmłodszych mieszkańców Rataj co roku przygotowywana jest specjalna oferta półkolonii na czas wakacji letnich i zimowych. Skierowana jest ona głównie do dzieci przebywających w tym czasie w mieście i poszukujących ciekawych oraz przyjemnych form spędzania czasu wolnego w przerwie od nauki i szkoły. Uczestnicy Akcji Lato i Akcji Zima rozwijają swoje pasje i zainteresowania poprzez udział w zajęciach i warsztatach: wokalnych, tanecznych, plastycznych, a także wycieczkach tematycznych do ciekawych miejsc w Poznaniu i Wielkopolsce.
Domy Kultury nie mogą także zapominać o najliczniejszej grupie naszych mieszańców – Seniorach. W ramach funkcjonowania ratajskich placówek kulturalnych mogą oni korzystać z Klubów Seniora – Piastun, Złota Jesień, Cybinka, Tęcza, Rodzina, Bajka, Jubilaci, Wigor, Feniks, Brzozy. Ich celem jest nie tylko propagowanie kultury i sztuki, ale przede wszystkim motywowanie środowiska Seniorów do wspólnego spędzania czasu wolnego i zwiększenia udziału w życiu społecznym; zawieranie nowych znajomości i utrzymywanie więzi wśród Seniorów – członków Klubów; integracja międzypokoleniowa i aktywizacja Seniorów z różnych środowisk. Członkostwo w Klubach Seniora stanowi wypełnienie czasu wolnego osobom starszym w sposób będący swoistą profilaktyką przeciw marginalizacji i wykluczeniu społecznemu.
