Ze względu na ogromne i bardzo liczne obawy mieszkańców, Zarządu i Kierownictw Osiedli związane z migracją dzików na tereny zurbanizowane, w szczególności na Rataje, Żegrze i Chartowo, Zarząd Spółdzielni zdecydował się opublikować do wiadomości Mieszkańców pismo skierowane 5 maja br. do Prezydenta Miasta Poznania. Dotyczy ono ponownego żądania rozwiązania problemu obecności dzików na zarządzanych przez Spółdzielnię osiedlach. Jako zarządca nieruchomości nieposiadający narzędzi i kompetencji do podjęcia skutecznych działań, czujemy się bezradni. Nie oznacza to jednak, że możemy spoglądać na tak poważną kwestię z boku i nie podejmować jakichkolwiek starań. Należy powiedzieć głośno – dziki zagrażają zdrowiu oraz życiu Mieszkańców Poznania.
Sz. P.
Jacek Jaśkowiak
Prezydent Miasta Poznania
Urząd Miasta Poznania
pl. Kolegiacki 17
61-841 Poznań
Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej „Osiedle Młodych” w Poznaniu zwraca się z żądaniem zwrócenia pilnej uwagi na nadal nierozwiązany problem obecności dzików na terenach zarządzanych przez Spółdzielnię. Codzienna migracja dzików na obszary zurbanizowane wynikająca z braku bezpośredniej interwencji odpowiednich służb spowodowała wystąpienie licznych szkód na terenie Rataj, Chartowa i Żegrza oraz poczucie niebezpieczeństwa wśród mieszkańców.
Od kilku miesięcy na bieżąco do Zarządu Spółdzielni i Kierownictw Osiedli spływają skargi oraz pisma, w których mieszkańcy domagają się rozwiązania ww. problemu, który uniemożliwia spokojne funkcjonowanie. Wyżej opisany problem wywołuje strach wśród mieszkańców, np. podczas wychodzenia na spacery z dziećmi lub zwierzętami domowymi. Jako zarządca nieruchomości nie chcemy dopuścić do sytuacji, która będzie bezpośrednio zagrażała zdrowiu i życiu mieszkańców, jednak nie posiadamy kompetencji, aby temu zapobiec. W związku z tym powyższe żądanie kierujemy do podmiotu, który w świetle przepisów prawa jest odpowiedzialny za przedmiotowy temat oraz posiada odpowiednie narzędzia, by go rozwiązać.
W związku ze zorganizowanym 18 marca br. spotkaniem online ws. problemu obecności dzików na terenach zurbanizowanych, Zarząd Spółdzielni Mieszkaniowej „Osiedle Młodych” w Poznaniu zobowiązał Kierownictwa Osiedli oraz działy merytoryczne do przeanalizowania zaprezentowanych podczas spotkania materiałów autorstwa Wydziału Zarządzania Kryzysowego i Bezpieczeństwa Urzędu Miasta Poznania. W związku z powyższym prezentujemy nasze wnioski oraz propozycje działań, jakie powinien zainicjować WZKiB UMP we współpracy z innymi instytucjami (w tym ze Spółdzielnią), aby przyczynić się do rozwiązania przedmiotowego problemu.
We wspomnianych materiałach WZKiB UMP pojawiły się następujące propozycje skierowane do zarządców nieruchomości:
1. Udział w spotkaniach z mieszkańcami osiedli
Ad 1. Zdaniem Zarządu Spółdzielni organizacja cyklu/szeregu spotkań z mieszkańcami Spółdzielni to pomysł trafiony (uwzględnienie sytuacji epidemicznej i dostosowanie się do panujących obostrzeń). Na planowanych spotkaniach przedstawiciele WZKiB UMP powinni wyjaśnić, jakie działania dotychczas poczynił UMP w celu rozwiązania problemu obecności dzików na terenach zurbanizowanych oraz jakie rozwiązania planowane są w przyszłości (przedstawienie dalekosiężnej strategii). Ponadto podczas spotkań należy:
- wskazać zagrożenia i negatywne skutki dokarmiania zwierząt (obecność specjalistów w dziedzinie zwierząt);
- wskazać instytucje odpowiedzialne za rozwiązanie przedmiotowego problemu (brak skuteczności działań UMP powoduje, że mieszkańcy oczekują, że to Spółdzielnia rozwiąże problem obecności dzikich zwierząt na osiedlach, jednak zarządca i administrator nieruchomości nie posiada żadnych kompetencji oraz narzędzi, by takie działania podjąć);
- przypomnieć, co mieszkańcy powinni zrobić w przypadku zauważenia/spotkania dzikich zwierząt na terenie osiedli.
2. Dofinansowanie wykonania materiałów edukacyjnych i ich kolportaż
Ad 2. W opinii Zarządu Spółdzielni edukacja w kontekście przedmiotowego problemu jest kluczowa, głównie z powodu niewiedzy wśród mieszkańców na temat negatywnych skutków i zagrożeń wynikających z dokarmiania zwierząt. Obiektywnie należy przyznać, że działania edukacyjne w tym zakresie na terenie naszego miasta są obecnie nikłe, a wdrażanie ich w tym momencie (upłynęły 2 lata od pojawienia się problemu migracji dzików na tereny zurbanizowane) może skutkować mniejszą efektywnością. Mimo tego, naszym zdaniem obowiązkowo należy podjąć szeroką kampanię edukacyjną.
Kampania edukacyjna powinna być poprzedzona dogłębną analizą tematu przeprowadzoną przez ekspertów/specjalistów w dziedzinie zwierząt (np. przedstawiciele Uniwersytetu Przyrodniczego, myśliwi). Zdarza się niestety, że część mieszkańców wyrzuca resztki jedzenia na trawniki i/lub pozostawia je w miejscach do tego nieprzeznaczonych pod pretekstem dokarmiania ptaków lub kotów. Nie ma ona bowiem wiedzy, że takie działania wyrządzają krzywdę ww. zwierzętom i jednocześnie przyczyniają się do zjawiska „udomowiania” dzików, które wyrzucane jedzenie traktują jako łatwo zdobyte pożywienie. Edukacja przyrodnicza z przedstawieniem podstawowej biologii zwierząt i mechanizmów przyrodniczych najprawdopodobniej pomogłaby zmienić zachowania oraz postawy mieszkańców.
Akcja edukacyjna powinna być opatrzona chwytliwym hasłem (komunikaty w postaci wyłącznie zakazów i nakazów nie przynoszą efektu) i wykorzystywać następujące narzędzia: merytoryczne foldery informacyjne, plakaty, video w mediach społecznościowych. Jako Zarząd Spółdzielni zapewniamy, że we własnym zakresie zajmiemy się kolportażem dostarczonych przez UMP materiałów edukacyjnych do mieszkań oraz ich publikacją w Ratajskiej Telewizji Kablowej, Gazecie Ratajskiej oraz kanałach online, co powinni zrobić także inni zarządcy nieruchomości.
Podczas przygotowywania kampanii warto zwrócić uwagę na podobne tego typu projekty, zrealizowane w innych miastach w Polsce, które pozwoliliśmy sobie przytoczyć:
- Kampania „Zwierzęta to nie śmietnik – nie krzywdź proszę” przeprowadzona przez warszawskie Stowarzyszenie „Miasto jest nasze” – miastojestnasze.org/dokarmianie-zwierzat-zepsutym-jedzeniem;
- Akcja edukacyjna #nieschlebiajmi zorganizowana przez Miasto Sopot – www.sopot.pl/aktualnosc/8058/nie-dokarmiaj-ptakow;
- Akcja edukacyjna „ZOOstaw, nie dokarmiaj!” dla warszawskiego ogrodu zoologicznego – zoo.waw.pl/edukacja/zostaw-nie-dokarmiaj, kampaniespoleczne.pl/zoostaw-nie-dokarmiaj-ruszyla-kampania-dla-warszawskiego-ogrodu-zoologicznego.
Plakaty z hasłem „Nie dokarmiaj” przygotowane przez UMP w zeszłym roku – sm.poznan.pl/mim/straz/news/dziki-w-miescie,154678.html (SM „Osiedle Młodych” w Poznaniu ich nie otrzymała) sugerowały, że mieszkańcy pozostawiają śmieci w sąsiedztwie altan śmietnikowych/pojemników na odpady, co powoduje bałagan i zwabia dziki. Takie zobrazowanie problemu nie jest prawdziwe i nie odzwierciedla rzeczywistości, a w konsekwencji w złym świetle stawia zarządców nieruchomości, którzy na bieżąco dbają o porządek altan śmietnikowych.
3. Wyznaczenie odpowiednio zabezpieczonych miejsc do postawienia odłowni
Ad 3. Decyzja o wyznaczeniu odpowiednich miejsc na odłownie powinna zostać podjęta przez osoby kompetentne w przedmiotowym temacie. Spółdzielnia może jedynie zasugerować, że nie powinny to być miejsca w bliskim sąsiedztwie budynków mieszkalnych i traktów pieszych. Proponujemy lokalizacje niezagospodarowane. Jednocześnie deklarujemy pomoc w przedmiotowym temacie.
4. Zakup lub dofinansowanie zakupu odłowni
Ad 4. Zakup odłowni to nie jedyne koszty jakie musiałaby ponieść Spółdzielnia. Aby odłownie spełniały swoje zadanie (teren Spółdzielni jest bardzo duży, należałoby zakupić kilka lub kilkanaście odłowni) potrzebny byłby także zakup kamer monitoringu oraz zatrudnienie osób nadzorujących. Jako zarządca i administrator nieruchomości nie wyrażamy zgody, aby odpowiedzialność finansową w ww. zakresie ponosili mieszkańcy.
5. Udzielenie poparcia dla wystąpienia do Sejmiku Województwa Wielkopolskiego o podjęcie prac nad uchwałą ws. zmniejszenia populacji dzików na terenie miasta Poznania
Ad 5. Zarząd Spółdzielni udziela poparcia ww. inicjatywie, która przyczyni się do rozwiązania problemu obecności dzików na terenach zarządzanych przez Spółdzielnię.
Ponadto Zarząd Spółdzielni zobowiązał Kierownictwa Osiedli do wstawienia wszystkich pojemników na odpady bio do altan śmietnikowych oraz zamknięcia ich na klamkę/samozamykacz. Od marca 2020 r. większość altan pozostawała otwarta na oścież zgodnie z wnioskiem Związku Międzygminnego „Gospodarka Odpadami Aglomeracji Poznańskiej” (konieczność każdorazowego otwierania 230 altan śmietnikowych związana była ze zwiększeniem ryzyka zachorowania na COVID-19 przez pracowników firm świadczących usługę wywozu odpadów komunalnych). W związku z powyższym na furtkach wejściowych do altan śmietnikowych zostaną w najbliższym czasie wywieszone komunikaty informujące o konieczności ich zamykania.
Podczas zorganizowanego przez WZKiB UMP spotkania, przedstawiciele Miasta Poznania zwrócili się z prośbą do administratorów nieruchomości o wycinkę drzew owocowych rosnących na zarządzanych przez nich terenach. Zapewniamy, że Kierownictwa Osiedli uzgodnią z Inspektorem nadzoru terenów zieleni Spółdzielni zasadność wycinki drzew owocowych, sprawdzając ich gatunki, liczbę, miejsce występowania oraz dokonując oceny atrakcyjności owoców jako pokarmu dla dzików. Poniżej przedstawiamy obawy Spółdzielni wobec wspomnianej prośby:
Rataje, Żegrze i Chartowo to nie tylko tereny należące do Spółdzielni lecz również rozległe obszary zarządzane przez inne podmioty, np. Miasto Poznań. Drzewa owocowe rosnące na terenie Spółdzielni stanowią już niewielki odsetek drzewostanu ogólnego administrowanych osiedli. Dodatkowo utrzymanie porządku na osiedlach wymaga, aby owoce były zbierane i utylizowane. Natomiast poza obszarem zarządzanym przez Spółdzielnię znajduje się wiele miejsc, gdzie rosną drzewa owocowe, o które nikt nie dba. Zdziczałe zadrzewienia występują m.in. przy ul. Piłsudskiego na wysokości os. Polan. W związku z tym wszelkie decyzje i działania podejmowane w tym zakresie powinny mieć charakter obopólny i jednoczesny (Spółdzielnia, Miasto Poznań, inne podmioty). Tylko wtedy zapewnią one skuteczność i oczekiwane rezultaty.
Nie jest prawdą, że wycinka wszystkich drzew owocowych jest zwolniona spod rygoru uzyskania zezwolenia administracyjnego (taka informacja została przekazana na spotkaniu zorganizowanym przez WZKiB UMP). Zgodnie z obowiązującymi przepisami tereny o dostępie publicznym (spółdzielcze osiedla), w świetle ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, są terenami zieleni. Zgodnie z art. 83f, ust. 1 pkt 5 ww. aktu prawnego, na terenach zieleni oraz na terenach wpisanych do rejestru zabytków usuwanie drzew owocowych związane jest z uzyskaniem zezwolenia organu administracyjnego na takich samych zasadach, jak w przypadku drzew ozdobnych. Należy także dodać, że w przeszłości Spółdzielnia otrzymywała z Wydziału Kształtowania i Ochrony Środowiska UMP decyzje administracyjne odmawiające wycinki drzew owocowych, gdy jedyną przyczyną było wytwarzanie owoców. W uzasadnieniu tłumaczono, że wytwarzanie owoców i zrzucanie liści to naturalne procesy fizjologiczne drzew, a w obowiązku zarządcy nieruchomości jest utrzymanie porządku w ich otoczeniu.
Wycinka drzew owocowych może spowodować usunięcie z naszej przestrzeni pożytecznych owadów zapylaczy (pszczoły, trzmiele, muchówki) oraz ptaków (wróble, sikory, dzwońce), które owoce i jagody drzew oraz krzewów traktują w porze zimowej jako rezerwuar pożywienia.
W związku z powyższymi argumentami kolejny raz wnioskujemy do władz Miasta Poznania, aby podjęły one skuteczne działania w celu rozwiązania przedmiotowego problemu. Obawy i strach mieszkańców są coraz większe z uwagi na fakt, że dodzwonienie się do Straży Miejskiej jest niekiedy bardzo trudne, a reakcja służb wielokrotnie nie jest odpowiednia lub wręcz jej brakuje.
Zarząd SM „Osiedle Młodych” w Poznaniu jest otwarty na współpracę z WZKiB UMP, jednak nie posiada odpowiednich kompetencji i narzędzi, aby przeciwdziałać zagrożeniu życia i zdrowia mieszkańców wywołanego przez migrację dzikich zwierząt na tereny zurbanizowane.
Powyższe pismo podpisali: Tadeusz Stachowski – Prezes Zarządu SM „Osiedle Młodych” w Poznaniu oraz Agnieszka Terka – Zastępca Prezesa Zarządu ds. ekonomicznych. Pismo otrzymali do wiadomości: Mariusz Wiśniewski – Zastępca Prezydenta Miasta Poznania, Witold Rewers – Dyrektor Wydział Zarządzania Kryzysowego i Bezpieczeństwa Urzędu Miasta Poznania i Magdalena Żmuda – Dyrektor Wydziału Kształtowania i Ochrony Środowiska Urzędu Miasta Poznania.