Związek Rewizyjny Spółdzielni Mieszkaniowych Rzeczypospolitej Polskiej złożył petycję do Komisji Europejskiej dotyczącą potrzeby zmiany Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej poprzez zwolnienie z VAT cen energii cieplnej oraz energii elektrycznej wytwarzanej na potrzeby spółdzielni mieszkaniowych oraz ich członków, z uwagi na obserwowany wzrost cen energii na rynkach światowych, który jest wynikiem oddziaływania szeregu nakładających się na siebie czynników, głównie inwazji zbrojnej Federacji Rosyjskiej na Ukrainę oraz mniejszego ożywienia gospodarczego po pandemii COVID-19.

SM „Osiedle Młodych” jest zrzeszona w Związku Rewizyjnym Spółdzielni Mieszkaniowych Rzeczypospolitej Polskiej. Jego statutowym zadaniem jest m.in. reprezentowanie spółdzielni mieszkaniowych w kontaktach z organami władzy i administracji państwowej oraz przygotowywanie i przedstawianie wniosków i postulatów dotyczące spraw związanych z działalnością i funkcjonowaniem spółdzielni.

Zarząd SM „Osiedle Młodych” przychyla się do ww. petycji. Przypomnijmy bowiem, że największy przyrost opłat niezależnych od Spółdzielni w tym roku dotyczy właśnie centralnego ogrzewania i podgrzewu wody. Na podstawie Rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska z 23 listopada 2022 r., zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło, Urząd Regulacji Energetyki 12 grudnia 2022 r. zatwierdził nową taryfę ustaloną przez Veolię Energię Poznań SA, na mocy której opłaty za dostarczone ciepło wzrosły po raz trzeci w ciągu 2022 r. Zgodnie z informacją przekazaną przez Veolię Energię Poznań S.A. wzrost opłat od 27 grudnia 2022 r. wyniósł średnio 34 %. Zaznaczyć należy, że prognozowany przez Veolię Energię Poznań SA wzrost oszacowany został w oparciu o stawki netto, które w trakcie 2022 r. zwiększono dwukrotnie. Na mocy przepisów tarczy antyinflacyjnej stawki podatku VAT na ciepło zostały obniżone z 23% do 8 % w styczniu 2022 r., a następnie do 5% od lutego 2022 r. Obniżenie stawki podatku VAT kompensowało poprzednie dwie podwyżki cen ciepła, dzięki czemu zaliczki na pokrycie kosztów centralnego ogrzewania i podgrzewu wody pobierane przez Spółdzielnię od użytkowników lokali mieszkalnych, w większości przypadków zostały utrzymane na dotychczasowym poziomie. W 2023 r. stawki podatku VAT zostały jednak przez rząd przywrócone do poziomu obowiązującego przed wprowadzeniem tarczy antyinflacyjnej, czyli do 23%. W związku z tym wzrost opłat za centralne ogrzewanie i podgrzew wody wprowadzony od lutego br. uwzględnił zarówno zmiany taryf opłat oraz podwyższone stawki VAT za ciepło i wyniósł około 70%.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze fragmenty ww. petycji.

W punkcie Zakres działalności Unii Europejskiej dotyczący bezpośrednio wnoszącego petycję napisano:

(…) Świadczy o tym chociażby treść aktu prawa pochodnego Unii Europejskiej jakim jest Rozporządzenie Rady (WE) nr 1435/2003 z dnia 22 lipca 2003 r. w sprawie statutu spółdzielni europejskiej (SCE). W rozporządzeniu tym wskazano, że podstawowym celem Unii Europejskiej, w tym państw członkowskich, jest stworzenie przyjaznego środowiska, które umożliwi spółdzielniom współuczestniczenie z innymi formami przedsiębiorczości na tej samej płaszczyźnie. Ponadto w rozporządzeniu tym potwierdzono, iż spółdzielnie stanowią formę organizacji ogólnie uznaną we wszystkich państwach członkowskich, a także, że w przypadku spółdzielni chodzi przede wszystkim o zrzeszenie osób fizycznych lub prawnych, do których stosuje się odmienne i szczególne zasady funkcjonowania niż w stosunku do pozostałych podmiotów gospodarczych.

Szczególny charakter spółdzielni został w sposób wyraźny potwierdzony przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w orzeczeniu z dnia 8 września 2011 r. (C-78/08 do C-80/08), w którym podkreślono, że spółdzielnie działają zgodnie ze specyficznymi zasadami odróżniającymi je od innych podmiotów gospodarczych. Także prawodawca europejski przyjmując, m.in. rozporządzenie Rady (WE) nr 1435/2003 z dnia 22 lipca 2013 r. w sprawie statutu spółdzielni europejskiej, jak i Komisja Europejska w swym komunikacie z dnia 23 lutego 2004 r. w sprawie wspierania przedsiębiorczości spółdzielczej w Europie (COM(2004)0018), wprost potwierdzili szczególne cechy charakterystyczne przedsiębiorczości spółdzielczej, do których należy stosować odmienne i szczególne zasady funkcjonowania niż w stosunku do pozostałych podmiotów gospodarczych.

W punkcie Stan faktyczny i prawny sprawy napisano:

Celem spółdzielni mieszkaniowej jest zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych i innych potrzeb członków oraz ich rodzin, przez dostarczanie członkom samodzielnych lokali mieszkalnych lub domów jednorodzinnych, a także lokali o innym przeznaczeniu. Spółdzielnia mieszkaniowa nie może odnosić korzyści majątkowych kosztem swoich członków, w szczególności z tytułu przekształceń praw do lokali. Spółdzielnia ma obowiązek zarządzania nieruchomościami stanowiącymi jej mienie lub nabyte na podstawie ustawy mienie jej członków. Realizuje ona więc szczególne cele społeczne, które istotne są dla wszystkich obywateli Unii Europejskiej. Tym samym przedmiotowa forma gospodarowania zasługuje na uwzględnienie jej statusu prawnego w Dyrektywie 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej poprzez zwolnienie z VAT cen energii cieplnej oraz energii elektrycznej wytwarzanej na potrzeby spółdzielni mieszkaniowych oraz ich członków, z uwagi na obserwowany wzrost cen energii na rynkach światowych, który jest wynikiem oddziaływania szeregu nakładających się na siebie czynników, głównie inwazji zbrojnej Federacji Rosyjskiej na Ukrainę oraz mniejszego ożywienia gospodarczego po pandemii COVID-19. W związku z powyższym proponuje się, aby w art. 132 ww. dyrektywy po lit l) (…) dodać lit. II), która otrzymałaby następujące brzmienie: „państwa członkowskie zwalniają z podatku VAT ceny energii cieplnej oraz energii elektrycznej wytwarzanej na potrzeby spółdzielni mieszkaniowych oraz ich członków”.

Temat podwyżek cen energii przedstawiło także w piśmie skierowanym w styczniu br. do Prezesa Rady Ministrów, Polskie Towarzystwo Mieszkaniowe:

(…) Skala podwyżek i ich częstotliwość powoduje niepokój społeczny, gdyż wzrosty opłat następują  na niespotykaną dotychczas skalę.  Przekazywane w ubiegłym roku informacje, że wzrost opłat nie może przekroczyć 40%, w konfrontacji z rzeczywistą skalą podwyżek, powoduje dużą dezorientację mieszkańców, którzy zostali wprowadzeni w błąd poprzez nieprecyzyjny przekaz i obecnie trudno jest racjonalnie wytłumaczyć powody tak dużych wzrostów opłat.

Zwracamy uwagę, że dalsze utrzymywanie się tak wysokiej dynamiki wzrostu cen za dostawę energii cieplnej będzie zagrażać płynności finansowej wielu gospodarstw domowych, które mierzą się ze wzrostami opłat również z innych tytułów.

W związku z powyższym, jako stowarzyszenie, którego celem statutowym są między innymi działania na rzecz polepszenia sytuacji mieszkaniowej obywateli oraz racjonalnej polityki czynszowej, zwracamy się do Pana Premiera z uprzejmą prośbą o ponowne przeanalizowanie wprowadzonych regulacji prawnych, których celem było obniżenie opłat za ciepło systemowe i ich korektę w sposób uniemożliwiający dokonywanie tak wysokich zmian stawek opłat w tak krótkim okresie czasu. Problem ten dotyczy wielu milionów obywateli zamieszkujących budynki wielorodzinne i wymaga wprowadzenia racjonalnych i szybkich  rozwiązań legislacyjnych.

Pełna treść Petycji Związku Rewizyjnego do Komisji Europejskiej